Economie

We gaan ons aantrekkelijke woon, leef- en vestigingsklimaat voor bewoners, bezoekers en bedrijven behouden en waar mogelijk versterken.

De levendigheid en de toeristische aantrekkingskracht vergroten 
We willen ons aantrekkelijke woon, leef- en vestigingsklimaat voor bewoners, bezoekers en bedrijven behouden en waar mogelijk versterken. Winkels, horeca en cultuur maken de stad aangenaam om te leven en zorgen voor banen.

• Binnenstad: We stimuleren een brede mix aan functies, werken aan vermindering van de leegstand, faciliteren de herontwikkeling en transformatie van strategische locaties en zetten de samenwerking met de binnenstadspartners voort.
• Winkelgebieden: We werken aan levendige winkelgebieden, door te werken aan schoon/heel/veilig, de attractiviteit te versterken en samenwerking met en tussen ondernemers te bevorderen, mede door inzet vanuit het Haags Retailpunt.
• Schilderswijk-Transvaal: We werken aan de versterking van het mkb in de vijf winkelstraten Kempstraat, Hoefkade, Paul Krugerlaan, Vaillantlaan en Hobbemastraat.
• Toerisme: We realiseren programmering in Scheveningen-Bad, ook in de winter, voeren de Strategie Toerisme (RIS302975) uit en investeren in de programmering en marketing van het Museumkwartier.
• Renovatie Binnenhof: Met het Rijksvastgoedbedrijf (RVB) werken we aan planvorming, duidelijke communicatie met ondernemers en bewoners en een goede interne coördinatie en realiseren een aantrekkelijke programmering rond het Binnenhof.
• Evenementen: We ondersteunen beeldbepalende publieksevenementen (via meerjarige financiële afspraken), nationale vieringen en subsidiëren grootschalige en kleinschalige publieksevenementen, Via het Centraal Evenementenbureau faciliteren we evenementenorganisaties, coördineren we filmaanvragen en organiseren we (inter)nationale evenementen met een grote impact op de stad.
• Congressen: We investeren in congreswerving via The Hague & Partners (Convention Bureau) en met congressubsidies.
• Horeca: Vanaf 2025 zijn er structurele middelen beschikbaar voor horecastewards. Met een gezamenlijke inzet met de politie, wil de gemeente de waardering van het uitgaan in de binnenstad door bezoekers en bewoners in positieve zin beïnvloeden en zorgen voor meer veiligheid. De focus ligt op (laagdrempelig) gastheerschap ten behoeve van horecabezoekers, de-escalatie van conflicten en het voorkomen en tegengaan van overlast in het weekend.

Het imago van Den Haag versterken 
We vergroten de internationale zichtbaarheid op de zakelijke en toeristische markt van Den Haag als Stad van Vrede en Recht en koninklijke stad, door middel van een opdracht aan uitvoeringsorganisatie The Hague & Partners. Voor de toeristische marketing richt zij zich daarbij met name op bezoek uit de regio, Nederland en omringende landen.  

Het Haagse merkbeleid uitvoeren
We versterken de kenmerkende Haagse identiteit en het imago van de stad met het uitvoeren van het door de raad vastgestelde merkbeleid (RIS308268 ):

• Aanbieden van informatie en hulpmiddelen (beeldbank), organiseren van inspiratiebijeenkomsten, uitvoeren van advieswerkzaamheden en verrichten van onderzoek (zie Voortgangsrapportage Citybranding (RIS318415 ).
• Uitvoering van projecten gericht op het uitdragen van de Haagse merkwaarden, zoals: een internationale media aanpak, de Ambassade van Den Haag en het project Stadstrots en Haagse Hoogtepunten.

Lasten
De lasten op deze activiteit bestaan uit:

• € 9,9 mln. De levendigheid en toeristische aantrekkingskracht vergroten. De grootste posten zijn:
  • € 3,4 mln. Evenementen (waarvan € 2,9 mln. subsidies en sponsorovereenkomsten)
  • € 1,3 mln. Winkelstraten Schilderswijk en Transvaal (mkb)
  • € 1,6 mln. Congressen
  • € 0,7 mln. Binnenstad (inclusief begrotingssubsidies aan Stichting Bureau Binnenstad en Stichting Binnenstad Management)
  • € 0,7 mln. Winkelgebieden
• € 2,4 mln. Het imago van Den Haag versterken
• € 0,6 mln. Het Haagse merkbeleid uitvoeren
• € 1,8 mln. Capaciteit

Veerkrachtige economische structuur: we werken aan een duurzame, slimme en veelzijdige economie, met kansrijke clusters en sectoren die zorgen voor werkgelegenheid op alle opleidingsniveaus.

Verdiepen profiel internationale stad van vrede en recht 
We blijven werken aan de werving, het relatiebeheer, de ondersteuning en (door)ontwikkeling van bedrijven en instellingen die werkzaam zijn op het terrein van vrede, recht en veiligheid. De bedrijven en instellingen die actief zijn op dit vlak zijn van economische waarde en dragen bij aan een betere, veilige en rechtvaardige wereld.  

• Impact economie: We ondersteunen startende en groeiende ondernemers in de duurzame economie met ondernemerschapsprogramma's en netwerkvorming. Met specifieke aandacht voor ondernemers in de nieuwe energie en circulaire economie.  
• Veiligheidscluster: We werken aan de ontwikkeling van (tech)bedrijven in de veiligheidssector. We stimuleren het veiligheidscluster door het ondersteunen van de ontwikkeling van bedrijven en organisaties in de veiligheidssector. Het is de ambitie om het veiligheidscluster te versterken en uit te bouwen. Dat doen we door het organiseren van evenementen, zoals de One Conference en de Cyber Security week en het aantrekken van innovatieve bedrijvigheid.
• Internationaal: we ondersteunen The Hague Humanity Hub en zetten The Hague & Partners in voor de versterking van het Haags ecosysteem van Vrede en Recht. We dragen samen met het Rijk zorg voor de werving van Internationale Organisaties en samen met The Hague & Partners en The Hague Humanity Hub voor de acquisitie van internationale NGO´s. Met de komst van de NAVO-top werken we ook aan de internationale profilering van de stad.
• Europa: We werken Haagse opgaven uit op mogelijkheden voor Europese samenwerking op drie thema’s: Duurzaamheid, Digitaal & Veiligheid en Toekomstbestendige Economie
• Resilience: Het programma Resilient The Hague heeft ten doel om de gemeentelijke inspanningen te versterken die bouwen aan de veerkracht en weerbaarheid van Den Haag tegen bekende en onbekende risico’s én onverwachte gebeurtenissen. We doen dit door samen met andere actoren potentiële crises te monitoren, risico’s en genomen maatregelen te beoordelen vanuit een resilience perspectief en impactanalyses te maken met de lijnorganisatie.
• Digitaal Veilig Den Haag: Vanwege de urgentie van deze opgave en de aantoonbare meerwaarde van de gemeentelijke inzet, wordt het dienstoverstijgende programma Digitaal Veilig Den Haag verlengd t/m 2027. Dit programma geeft uitvoering aan de Agenda Digitaal Veilig Den Haag (RIS311499) en richt zich daarmee op het verhogen van de digitale weerbaarheid van de lokaal vitale processen in de stad en de digitale dreiging als Internationale Stad van Vrede en Recht.

Verbreden van de economische structuur door andere sectoren gericht te versterken, met name maak en zorg 

• Zorg en gezondheid: We ondersteunen vanuit de regiodeal middelen een zorginnovatiehub in Zuidwest en de begeleiding van startende bedrijven op het gebied van zorgtechnologie.  
• Maakindustrie: We stimuleren de maakindustrie, waaronder circulaire bedrijvigheid, door het faciliteren van het Haagse Maakgilde (een alliantie voor maakondernemers) en de doorontwikkeling van Technology Park Ypenburg.

Vernieuwen van de economie door kennis, technologie en innovatie 
De toepassing van nieuwe technologieën (zoals kunstmatige intelligentie) en de aanwezigheid van kennisinstellingen jagen economische bedrijvigheid aan en zorgen voor het vernieuwen en toekomstbestendig maken van de Haagse economie.

• Techbedrijven: Met Yes!Delft is een programma opgezet waarin techbedrijven  die willen starten en groeien in de techsector worden ondersteund.

• Ondersteunen netwerk van innovatiehubs: We zijn betrokken bij de ontwikkeling en financiering van een aantal hubs, zoals HSD Campus en Apollo.
• Met het startup-in-residence programma werken we in 2025 samen met ministeries en de provincie Zuid-Holland aan innovatieve oplossingen op het gebied van energietransitie.

Opschalen van bedrijvigheid door export, financiering en spin-off te ondersteunen 
Economische meerwaarde en daarmee werkgelegenheid ontstaat vooral als kansrijke en succesvolle bedrijven kunnen groeien en opschalen.

• InnovationQuarter (IQ): De gemeente Den Haag is één van de publieke partners in deze regionale ontwikkelingsmaatschappij, die gevestigde en nieuwe ondernemingen helpt met innoveren, investeren en internationaliseren (zie de paragraaf Verbonden Partijen).
• Kansen voor West: We ondersteunen Haagse projecten op mkb, verduurzaming en arbeidsmarkt met Europese middelen via het Kansen voor West-programma. Door middel van overcommitering kunnen meer Europese middelen binnengehaald worden, waar deze elders niet worden uitgegeven.

• In 2025 is het social impact fonds Den Haag operationeel voor ondernemers die zich richten op maatschappelijke vraagstukken in de stad.

Lasten
De lasten op deze activiteit bestaan uit:

• € 4,0 mln.Verdiepen profiel internationale stad van vrede en recht. De grootste posten zijn:
  • € 1,7 mln. Internationaal, Europa en Resilience
  • € 1,0 mln. Veiligheidscluster (waarvan € 0,5 mln. begrotingssubsidie aan Stichting The Hague Security Delta)
  • € 0,5 mln. Programma Digitaal Veilig Den Haag
• € 0,8 mln. Verbreden economische structuur
  • inclusief een begrotingssubsidie aan Stichting Technology Park Ypenburg
• € 0,6 mln. Vernieuwen economie door kennis, technologie en innovatie
  • inclusief begrotingssubsidies aan Yes!Delft en Stichting Greenport W.Holland
• € 1,5 mln. Opschalen van bedrijvigheid
  • Waarvan € 0,6 mln. begrotingssubsidie aan InnovationQuarter
• € 2,6 mln. Capaciteit

Excellent ondernemingsklimaat: we bieden ondernemers kansen om te starten, te groeien en in te spelen op de uitdagingen en transities die op ze afkomen, met een goede gemeentelijke dienstverlening.

Goede en snelle dienstverlening bieden aan ondernemers
Met een gemeentelijke dienstverlening die dichtbij, vriendelijk en effectief is, bieden we ondernemers grip en begrip. Zo kunnen ondernemers doen waar ze goed in zijn: ondernemen.

• MKB-dienstverlening: We gaan door met de uitvoering van het Programma Verbeteren Ondernemersdienstverlening (RIS319373 ), het Ondernemersportaal, de bedrijfscontactfunctionarissen in de wijken, diverse netwerkevents en andere ondernemersactiviteiten, zoals zzp-bijeenkomsten.  
• Bedrijveninvesteringszones (BIZ-en): We faciliteren BIZ-en, waarmee ondernemers samen investeren in hun bedrijfsomgeving. De gemeente int de belasting en subsidieert dit bedrag rechtstreeks aan de BIZ.

Het midden- en kleinbedrijf voorbereiden op de uitdagingen van de toekomst 
Onze wereld is enorm in beweging en we ondersteunen ondernemers bij grote opgaven en veranderingen, zoals digitalisering en verduurzaming.

• Duurzaamheid: We bieden het mkb ondersteuning in het verduurzamen van hun onderneming met scans, voorlichting en subsidie (onderdeel van programma 3 Duurzaamheid, milieu en energietransitie).
• Digitalisering: Binnen de digiwerkplaats ondersteunen we met de Provincie en regiogemeenten mkb-ers met hun digitaliseringsvraagstukken en de cyberweerbaarheid en -bewustwording via de Cyberroadmap mkb.
• Internationalisering: we vervolgen ons internationaliseringsprogramma waarbij we bedrijven begeleiden naar buitenlandse markten en organiseren enkele handelsmissies.

Bedrijven en instellingen binnenhalen en versterken 
We willen met goed accountmanagement bestaande bedrijven binden aan de stad en nieuwe bedrijven en instellingen aantrekken die passen in het profiel van de stad.

• Acquisitie: Met een bijdrage werkt The Hague & Partners (samen met IQ en Invest in Holland) aan het aantrekken van internationale bedrijven, hoofdkantoren en non-gouvernementele organisaties.

Werken aan talentontwikkeling 
De aanpak aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt-bedrijfsleven is een samenwerking vanuit de programma’s werk en inkomen, onderwijs en economie. We willen de krapte op de arbeidsmarkt verminderen en zorgen voor voldoende (toekomstig) talent in samenwerking met ondernemers en werkgevers, opleiders en andere belanghebbenden (RIS314887 ). De focus is gelegd op de Tech sector. Er is hierin een groot tekort aan arbeid en andere sectoren kunnen gemakkelijk worden omgeschoold om hierin aan de slag te gaan.

• We stimuleren een ondernemerschapscentrum in samenwerking met de Haagse Hogeschool, Yes!Delft, PLNT, ROC Mondriaan, Unknown University en InHolland.
• We nemen deel aan de Human Capital Agenda en het deelakkoord WE-IT
• We organiseren evenementen om talent aan te trekken, zoals de talenthub tijdens de One Conference.

Lasten
De lasten op deze activiteit bestaan uit:

• € 2,2 mln. Goede en snelle dienstverlening bieden aan ondernemers
  • waarvan € 1,1 mln. subsidies aan Bedrijveninvesteringszones (directe relatie met bijdrages van de BIZ-en)
• € 1,3 mln. Het mkb voorbereiden op de uitdagingen van de toekomst
  • inclusief een begrotingssubsidie aan de Economic Board
• € 1,1 mln. Bestaande bedrijven en instellingen versterken en nieuwe aantrekken
• € 1,9 mln. Capaciteit

Baten
De baten op deze activiteit bestaan uit

• € 1,1 mln. bijdrages van de bedrijveninvesteringszones.
• € 0,2 mln. Rijksmiddelen Regiodeal Den Haag Zuidwest

Ruimte voor bedrijvigheid: we werken aan aantrekkelijke werkmilieus en gaan de tekorten in (betaalbare) bedrijfshuisvesting wegnemen, zodat bedrijven en instellingen zich in Den Haag en de directe regio kunnen vestigen en groeien.

Bedrijfshuisvesting behouden, vernieuwen en uitbreiden 
Er is voldoende, passende en betaalbare bedrijfsruimte nodig op de bedrijventerreinen, in de wijken (met name Zuidwest) en in de regio. We volgen hierbij de aanpak zoals beschreven in het Programma Bedrijfshuisvesting (RIS318690 ):

• Kleinschalige bedrijfsruimte: we werken aan toevoeging van betaalbare bedrijfsruimte voor mkb-ondernemers, met name in de wijken (o.a. plinten, bedrijvenstrips, herontwikkeling en maakindustrie).
• Winkelstraten: we werken aan de fysieke aanpak van de winkelstraten in Schilderswijk-Transvaal, Kop Keizerstraat en Loosduinse Hoofdplein.
• Zuidwest ​ : als onderdeel van de regiodeal Zuidwest realiseren we een programma voor het activeren van ondernemerschap, campusontwikkeling en de realisatie van betaalbare bedrijfshuisvesting.
• M aakcluster Ypenburg​: op Technology Park Ypenburg stimuleren en faciliteren we extra ruimte voor de uitbreiding van de technologische maakindustrie.
• Bedrijventerreinen: we stimuleren en faciliteren de vernieuwing, verduurzaming en herstructurering van de bedrijventerreinen ZKD, Fruitweg, Uitenhagestraat op basis van de vastgestelde gebiedskaders en Westvlietweg.

 
Versterken van de Internationale Zone en ontwikkelen van de Haagse kustzone 
De kustzone (inclusief de Internationale Zone) is een sterke economische en toeristische concentratie en hier komt het unieke karakter van Den Haag goed tot uiting: de ligging aan zee en het internationale profiel.
Scheveningen Haven: we stimuleren maritieme bedrijvigheid en innovatie op de Noordzee.

Het Central Innovation District (CID) en de Binckhorst ontwikkelen als het economisch topmilieu van Den Haag
Het Central Innovation District (CID) is het economische topmilieu van Den Haag en de groeimotor voor de Haagse en regionale economie. En in de Binckhorst is ruimte voor experiment, maakbedrijven, ambachtelijke en creatieve bedrijvigheid (o.a. impact-economy rond de Binckhaven).

• CID en kantoren: We stimuleren en faciliteren de realisatie van kantorenprogramma, voor extra bedrijvigheid in ons overheids- en veiligheidscluster en stimuleren de (policy) campusontwikkeling. We willen innovatie en kruisbestuiving tussen overheid en economische clusters stimuleren.  
• Kennisstad: We ondersteunen de uitbreiding van de Universiteit Leiden (RIS314440) en een aantal hieraan gelieerde partijen in het centrum van Den Haag.
• Binckhorst: we stimuleren en faciliteren extra bedrijfsruimte op de Binckhorst conform het omgevingsplan Binckhorst. We vergroten de magneetfunctie van de Binckhaven voor nieuwe bedrijven.

Vastgoeddynamiek bevorderen door marktontwikkeling te stimuleren 
Voor de realisatie van voldoende (betaalbare en kleinschalige) huisvesting voor bedrijven en instellingen is, waar de markt hier niet in voorziet, een actieve gemeentelijke rol en meer grip op vastgoedontwikkeling vereist.

• We pakken een actieve rol bij vastgoed en grondposities, en onderzoeken de mogelijkheden voor actief grondbeleid, de inzet van het Industrieschap Plaspoelpolder en de strategische verwerving/exploitatie van gebouwen. We ontwikkelen instrumenten om risico’s af te dekken en onrendabele toppen op te vangen en middelen te mobiliseren bij andere financiers (markt en overheid). Hiermee geven we uitvoering aan het programma Bedrijfshuisvesting (RIS318690 ).
• Gemeentelijk vastgoed: We verzorgen de aan- en verhuur van bedrijfsmatig vastgoed voor startende en groeiende bedrijven op diverse locaties in de stad, zoals de HSD Campus, Apollo 14 en vanaf 2025 ook de Beatrijsstraat. Het World Forum wordt rechtstreeks doorverhuurd aan de externe exploitant. We voeren jaarlijks het noodzakelijke bouwkundige en installatietechnische onderhoud uit. Hierbij is ook aandacht voor duurzaamheid, zoals het vervangen van verlichting door LED.

Lasten
De lasten op deze activiteit bestaan uit:

• € 5,9 mln. Bedrijfshuisvesting behouden, vernieuwen en uitbreiden. De grootste posten zijn:
  • € 3,7 mln. Fysieke aanpak winkelstraten (Schilderswijk-Transvaal, Kop Keizerstraat en Loosduinse Hoofdplein)
  • € 1,2 mln. Regiodeal Den Haag Zuidwest
• € 0,7 mln. Versterken van de Internationale Zone en ontwikkelen van de Haagse kustzone
  • inclusief € 0,4 mln. begrotingssubsidies aan Campus@Sea, North Sea Farmers en Sailing Innovation Centre.
• € 4,6 mln. Versterken economische topmilieus
  • Waarvan € 4,0 mln. subsidie voor de uitbreiding van de Universiteit Leiden
• € 2,6 mln. Vastgoeddynamiek bevorderen. De grootste posten zijn:
  • € 1,4 mln. voor de huisvesting van bedrijfsverzamelgebouwen
  • € 0,9 mln. World Forum
• € 0,9 mln. Capaciteit

Baten
De baten op deze activiteit bestaan uit:

• € 4,5 mln. onttrekking Reserve Stedelijke Ontwikkeling Economie (waarvan € 4,0 mln. voor de Universiteit Leiden)
• € 1,4 mln. huren bedrijfsverzamelgebouwen en World Forum
• € 0,2 mln. Rijksmiddelen Regiodeal Den Haag Zuidwest
• € 0,4 mln. overig

Met het ontwikkelen en exploiteren van bedrijventerreinen stimuleert de gemeente de werkgelegenheid in de Haagse regio.

De gemeente participeert daarom in 2 gemeenschappelijke regelingen: Bedrijvenschap Harnaschpolder en Industrieschap de Plaspoelpolder. Inhoudelijk is de gemeente betrokken bij de stichting Businesspark Haaglanden. De gemeente detacheert ook medewerkers bij de schappen. We herijken de vorm en inzet van de samenwerkingen zodat deze optimaal kunnen bijdragen aan het verminderen van de krapte van bedrijfsruimte in de regio. De inhoudelijke ontwikkelingen worden toegelicht in de paragraaf verbonden partijen.

Lasten
Personele inzet Plaspoelpolder en Harnaschpolder

Baten
Bijdragen derden