Financiën

Stabiele en voorspelbare gemeentefinanciën.

De algemene uitkering is de belangrijkste inkomstenbron van de gemeente, het zorgvuldig begroten van deze inkomsten is cruciaal voor de financiële huishouding van de gemeente. Daarnaast benutten we de reservering voor trend om de begroting elk jaar op het juiste prijspeil te houden en kunnen vanuit de gemeentebrede reserves gericht impulsen en intensiveringen worden gedaan binnen de begroting. Bijvoorbeeld op het gebied van duurzame mobiliteit en het versterken van de positie van kwetsbare inwoners.

De inkomsten bestaan uit de gemeentefondsuitkering en onttrekkingen vanuit gemeentebrede reserves. De lasten betreffen de toevoegingen aan de gemeentebrede reserves en de reservering voor het jaarlijks indexeren van de begroting. Hierom laten de lasten een stijgende lijn zien. 

Het doel van deze activiteit is dat de gemeente ten alle tijden in staat is om te voldoen aan haar financieringsbehoefte te voldoen tegen zo laag mogelijke lasten.

In de financieringsbehoefte wordt voorzien door op dagelijkse basis korte leningen aan te trekken, waarmee onder andere de uitkeringen, subsidies en salarissen tijdig kunnen worden betaald. De investeringen van de gemeente worden gefinancierd met interne middelen en langlopende leningen. Middels het financieringsbeleid worden de rentekosten en risico's die hiermee samenhangen beheersd. Daarnaast verstrekt de gemeente leningen en garanties aan derden in het kader van de publiek taak en wordt er vanuit treasury zorg gedragen voor het gemeentelijk betalingsverkeer.

Een uitgebreide toelichting op de treasury is opgenomen in de paragraaf financiering .

De kosten bestaan uit de rentelasten (€ 29 mln.), kapitaallasten ter dekking van structurele investeringen (€ 20 mln.) en toevoegingen aan de reserve activafinanciering ter dekking van incidentele investeringen (€ 25 mln). De inkomsten bestaan uit renteinkomsten, onttrekkingen aan de reserve activafinanciering en inkomsten vanuit beleggingen.

Het Haagse erfpachtstelsel is onderdeel van het instrumentarium van het grondbeleid van de gemeente. De gemeente hanteert een gemengd stelsel van gronduitgifte, waarin erfpacht en eigendom naast elkaar bestaan. De gemeente Den Haag heeft momenteel ca. 80.000 erfpachtcontracten in beheer. Dat totale aantal is als volgt onder te verdelen:

• 49.000 eeuwigdurende erfpachtrechten waarvan de canonbetaling is afgekocht;
•  31.000 erfpachters die canon betalen, waarvan:
• 18.000 rechten met eeuwigdurende erfpacht (canonpercentage elke 5 jaar herzien);
• 13.000 rechten voor bepaalde tijd of met tijdvakken, her uit te geven/om te zetten in eeuwigdurende erfpacht in de periode tot 2035.

Het doel is enerzijds om de erfpachtcontracten op een efficiënte en doelmatige wijze te beheren en anderzijds is erfpacht een instrument dat wordt ingezet voor het realiseren van beleidsdoelen.

In de periode 2025-2035 expireren er in totaal ongeveer 13.000 erfpachtrechten. Hierdoor zal er in de komende jaren een grootschalige heruitgifte, omzetting of beëindiging van deze rechten plaatsvinden. In 2025 gaat het naar verwachting om ongeveer 1.500 contracten. Hierbij willen we de (soms aanzienlijke) financiële gevolgen voor de inwoners op een verantwoorde wijze opvangen, door het erfpachtsysteem schokbestendiger te maken.

Beleidsmatig biedt de Nota Grondbeleid het overkoepelend kader voor, onder andere, het erfpachtstelsel. In de nieuwe Nota Grondbeleid, welke naar waarschijnlijkheid eind 2024 wordt vastgesteld, wordt ingegaan op de algemene uitgangspunten en kaders die gelden bij de (her)uitgifte en wijziging of beëindiging van erfpachtrechten. Daarnaast zal ook het schokbestendig maken van het erfpachtsysteem naar verwachting leiden tot nieuwe beleid, wat dan weer zal leiden tot nieuwe algemene erfpachtbepalingen die in de plaats komen van de huidige bepalingen uit 1986 (AB 1986). Over deze mogelijke stelselwijziging zal naar verwachting in het najaar 2024 worden besloten (RIS317822).   

Bovenstaande nieuwe en extra activiteiten op het gebied van erfpacht leiden tot een verschuiving van een administratieve beheerorganisatie naar een meer initiërende, projectmatige en beleidsmatige organisatie. De ambitie daarbij is om de dienstverlening aan erfpachters verder te digitaliseren. In het jaar 2025 wordt ook een nieuwe erfpachtapplicatie uitgerold ter vervanging van het huidige digitale erfpachtsysteem.

De geraamde lasten en baten voor 2025 en verder gaan uit van de huidige regelgeving. Vanuit voorzichtigheid is voor de berekening van het canonpercentage voor nieuwe 5-jaars aanpassingen gerekend met een percentage van 2%, wat het gemiddelde is van de afgelopen 10 jaar. Aanpassingen als gevolg van besluitvorming voor het schokbestendig maken van het erfpachtsysteem zullen in 2025 bij de actualisatie van de begroting in 2025 worden verwerkt.

Het efficiënt incasseren van de gemeentelijke belastingen.

We leggen belasting op aan inwoners van Den Haag en aan mensen die de stad bezoeken. De belangrijkste belastingen zijn de OZB, parkeerbelasting, toeristenbelasting en het precario op woonboten (liggeld). Ook worden er incasso's opgelegd, wanneer niet aan een belastingplicht voldaan wordt.

De inkomsten zijn belastinginkomsten vanuit de voornoemde belastingen. De lasten betreffen grotendeels apparaatslasten die nodig zijn voor het opleggen en incasseren van de belastingen.

De activiteit overig bestaat uit de vennootschapsbelasting, reclame-opbrengsten en de dienstverlening ten behoeve van het primaire proces (bijvoorbeeld verzekeringen). Het doel van deze activiteit is dit zo zorgvuldig en efficiënt als mogelijk uit te voeren.

We incasseren de opbrengsten vanuit reclame-uitingen op grond van ons reclamebeleid, dragen de verschuldigde vennootschapsbelasting af aan het Rijk en voeren een verzekeringsbeleid dat aansluit bij het gemeentelijk risicomanagement. Daarnaast maken ook de parkeerinkomsten van de spuigarage en het beheer en verhuur van enkele bijzondere objecten (zoals dienstwoningen en molens) onderdeel uit van deze activiteit.

De opbrengsten bestaan uit reclame-inkomsten, huurinkomsten en parkeeropbrengsten. De lasten betreffen apparaatslasten, vennootschapsbelasting en verzekeringspremies.