Stadsontwikkeling en wonen

We willen de kust verbeteren door verdere invulling te geven aan diverse projecten binnen het programma De Kust Gezond. Ons doel is om de (fysieke) ontwikkelingen van de kust voort te zetten en te verbeteren, in samenwerking met ondernemers en eigenaren.

In 2025 gaan we verschillende projecten realiseren, uitvoeren, en ontwikkelen binnen het programma De Kust Gezond. We zullen de samenwerking met ondernemers en eigenaren voortzetten om gezamenlijk de aantrekkelijkheid van de kust(gebieden) te verhogen.

Er zijn voor deze activiteit tijdens deze begrotingsperiode alleen kapitaalslasten (€ 7.000) geraamd voor de Middenboulevard en de overige investeringsprojecten binnen deze activiteit. Deze investeringsprojecten zijn te vinden in de MIP tabel verderop in dit programma onder Financiële Verdieping.

Het actieve grondbeleid van de gemeente Den Haag heeft tot doel om de ambities op het gebied van ruimtelijk en sectoraal beleid te realiseren door middel van locatie- en gebiedsontwikkeling: : denk aan het bouwen van betaalbare woningen, het kwalitatief goed inrichten van de openbare ruimte, het realiseren van voorzieningen, etc. Dit betekent dat de gemeente actief betrokken is bij het ontwikkelen van grond en vastgoed. Het grondbeleid is een belangrijk instrument om de groeiende vraag naar woningen, duurzaamheid en economische activiteiten aan te pakken. De gemeente streeft naar een inclusieve stad met voldoende betaalbare woningen en een kwalitatief goede buitenruimte .

Actief grondbeleid bestaat uit het verwerven van grondposities, het bouw- en woonrijp maken en het uitgeven van grond. Het woonrijp maken maakt integraal deel uit van de gebieds- of locatieontwikkeling, conform het betreffende projectdocument en de bijbehorende grondexploitatie. Hierin zijn niet alleen de kosten en opbrengsten, maar ook de risico’s opgenomen en afgedekt. De bouwgrondexploitaties richten zich op de uitgifte van gronden die de gemeente bouwrijp maakt.

De gemeente heeft lange tijd voornamelijk faciliterend grondbeleid gevoerd. Sinds de Nota Grondbeleid 2019 ( (RIS302035 ) is meer ingezet op actief grondbeleid. Dit om beter te kunnen sturen op het verwezenlijken van de gemeentelijke beleidsambities. Met het coalitieakkoord Haags akkoord 2023-2026 wordt deze richting doorgezet, hetgeen nader wordt uitgewerkt in de nieuwe nota grondbeleid die in het najaar van 2024 aan de raad zal worden aangeboden. In deze begroting zijn hier extra middelen voor gereserveerd.

Om snel in te kunnen spelen op de kansen die zich voordoen als gevolg van expirerende erfpachtrechten wordt € 5 mln. beschikbaar gesteld voor actief grondbeleid. De middelen worden toegevoegd aan de nieuwe reserve ‘Voorfinanciering actief grondbeleid’ en zijn bedoeld voor de kosten die voortvloeien uit het opzeggen van erfpachtcontracten van locaties die de gemeente wil reserveren om actief grondbeleid te kunnen voeren. Daarnaast wordt € 0,57 mln. toegevoegd aan deze nieuwe reserve voor de opstalwaarde van het aflopend erfpacht Mercuriuskwartier. Deze locaties kunnen vervolgens ingezet worden voor het verwezenlijken van gemeentelijke ambities, al dan niet middels actief grondbeleid.

In totaal heeft de gemeente 37 bouwgrondexploitaties binnen deze categorie, waarvan 25 actieve bouwgrondexploitaties en twaalf (partieel) afgesloten bouwgrondexploitaties. Het gaat om gemeentelijke grondexploitaties en grondexploitaties die in samenwerking met andere partijen worden gevoerd (verbonden partijen). Hierbij werkt de gemeente samen met marktpartijen of met andere overheden.

In 2025 worden in onderstaande gebieden concrete stappen gezet om de doelen te behalen. De afzonderlijke projecten worden via MPG, GRIP en voortgangsrapportages gerapporteerd.

Bouwgrondexploitaties: Gebiedsontwikkeling CID (stadsdelen Centrum, Haagse Hout en Laak)
In het CID worden momenteel verschillende bouwgrondexploitaties uitgevoerd. Zo zijn twee woontorens in aanbouw op het Koning Julianaplein, met 396 woningen en commerciële ruimten op maaiveldniveau. Ook wordt het Spuikwartier ontwikkeld, met drie torens rondom nieuwbouwproject Amare waarvan twee torens reeds opgeleverd zijn. Verder wordt gewerkt aan kantoren op de voormalige locatie van het Koninklijk Conservatorium. Het nieuwe hoofdkantoor van de ANWB en het Rijkskantoor zijn onderdeel van dit project. Daarnaast wordt het ontwerp voor een tussenliggend pocketpark verder uitgewerkt.

Bouwgrondexploitaties: Gebiedsontwikkeling Zuidwest (stadsdeel Escamp)
In Zuidwest voert de gemeente actief grondbeleid op diverse bouwgrondexploitaties. In Dreven, Gaarden, Zichten worden 1778 woningen gesloopt, 5500 nieuwe woningen gebouwd en 292 woningen gerenoveerd. Daarnaast wordt bijna 11.000 m2 aan bedrijfsruimte en maatschappelijke voorzieningen gerenoveerd en toegevoegd. De bouw van de eerste twee bouwplannen in de Dreven begint in 2025, en er wordt gewerkt aan de planontwikkeling voor twee andere delen in Dreven. In de Gaarden wordt door Staedion/Heijmans een omgevingsvergunning aangevraagd voor Gaarden 1. De Zichten 1 krijgen hun eerste bouwblokken opgeleverd en de grond voor Zichten 2 wordt geleverd. Verder gaat de bouwplanontwikkeling in 2025 door voor Zichten 7 en Ruimzicht. Het project ‘Levels’ bij station Moerwijk omvat circa 548 woningen, 4.500 m2 commerciële functies en parkeervoorzieningen. Dit project is onderdeel van de gebiedsverkenning Moerwijk Oost. De Twickelstraat wordt getransformeerd, met een nieuwe school (in gebruik vanaf zomer 2024), maatschappelijk vastgoed in de plint en 35 sociale huurwoningen erboven. Het behouden deel van het schoolgebouw wordt naar verwachting in 2025 via een aanbesteding verbouwd.

Bouwgrondexploitaties: Gebiedsontwikkeling Binckhorst (stadsdeel Laak)
In dit gebied zijn verschillende bouwgrondexploitaties in uitvoering. De grondexploitaties BinckCityPark (Trekvlietzone), One Milky Way en The Blox (vm. Binck Blocks), alsook het Eenheidsbureau van de politie, zijn in aanbouw. Er wordt aan deze projecten in 2025 doorgebouwd. BinckCityPark wordt  in fases opgeleverd.

Bouwgrondexploitaties: Bestaande stad

• In stadsdeel Scheveningen is sprake van een viertal grondexploitaties: het ontwikkelen van het voormalige Norfolkterrein, het Noordelijk Havenhoofd, de Noordboulevard en het Dr. Lelykade bedrijvengebouw tot een veelzijdig gebied met woningen, bedrijvigheid, horeca en commerciële ruimte.
• In stadsdeel Loosduinen wordt actief grondbeleid gevoerd met als doel het succesvol afronden van de realisatie van het Deltaplein & omgeving, het project Duinhil in Kijkduin en de grondexploitatie Cornelie van Zantenstraat en de gebiedsontwikkeling in Vroondaal waar circa 2.150 woningen worden gerealiseerd tot naar huidige verwachting 2028 en een kwaliteitsimpuls voor het groen.
• In stadsdeel Laak wordt actief grondbeleid gevoerd op meerdere grondexploitaties, waaronder Petroleumhaven.
• In stadsdeel Haagse Hout wordt het winkelcentrum Duinzigt/Willem Royaardsplein herontwikkeld.  Doel hiervan is het realiseren van woningen en het inrichten van de openbare ruimte.  
• In stadsdeel Segbroek transformeert Staedion/Heijmans middels de grondexploitatie Energiekwartier Regentesse Zuid een voormalig gemeentelijk industrieterrein naar centrum stedelijk woon-werkmilieu.
• In stadsdeel Leidschenveen/Ypenburg realiseert SENS/Stebru de bouw van de RWS-kavel (Forepark) in 2025, uitgaande van bouwrijpe levering van de kavel en afgifte omgevingsvergunning in 2024.

Voor deze activiteit zijn de lasten en baten geraamd voor de jaarschijf 2025. In de Meerjarenprognose Grondexploitaties zijn voor alle grexen de meerjarenbegrotingen opgenomen.

De lasten en baten voor de jaarschijf 2025 bedragen per stadsdeel:

• CID    (baten en lasten)               € 15 mln.
• Zuidwest (baten en lasten)               € 21 mln.
• Binckhorst (baten en lasten)               € 3,4 mln.      
• Bestaande Stad (baten en lasten)            € 17,2 mln.
• Overige lasten (dit betreft nagekomen lasten
  afgesloten grexen, werken derden en mutatie VNP):      € 3,4 mln.

Het faciliterend grondbeleid van de gemeente Den Haag heeft als doel om de ambities op het gebied van ruimtelijk en sectoraal beleid te realiseren door middel van locatie- en gebiedsontwikkeling. Hierbij ligt de nadruk op samenwerking met marktpartijen en het faciliteren van private ontwikkelingen. Dit beleid is gericht op het creëren van een inclusieve stad met voldoende betaalbare woningen en een kwalitatief goede buitenruimte. Den Haag wil bovendien klimaatneutraal zijn tegen 2030. Meer informatie over het grondbeleid is te vinden in de Nota Grondbeleid 2019 (RIS302035 ).

Om de doelen van het faciliterend grondbeleid te bereiken neemt de gemeente in algemene zin de volgende acties:

• Samenwerking met Ontwikkelaars : De gemeente werkt nauw samen met projectontwikkelaars en investeerders om (gezamenlijk) locaties te ontwikkelen. Dit omvat het afstemmen van plannen en het faciliteren van vergunningen.
• Ruimtelijke Ordening : De gemeente zorgt voor ruimtelijk beleid, waarbij rekening wordt gehouden met de behoeften van de stad op de lange termijn.
• Betaalbare Woningen : De gemeente kan eisen stellen aan ontwikkelaars om een percentage betaalbare woningen op te nemen in nieuwbouwprojecten.
• Duurzaamheid : Den Haag kan duurzaamheid bevorderen door eisen te stellen aan energiezuinige bouw en groene daken.
• Participatie van Bewoners : De gemeente kan bewoners betrekken bij de ontwikkeling van hun woonomgeving. Dit kan via inspraakavonden, burgerpanels en co-creatie.
• Innovatie en Experimenten : De gemeente kan ruimte bieden voor innovatieve woonconcepten, zoals wooncoöperaties en tiny houses. Ook kan de gemeente experimenteren met nieuwe vormen van grondbeleid.

Hieronder een toelichting op een aantal projecten waaraan in 2025 wordt gewerkt en waarbij de gemeente vanuit het grondbeleid een faciliterende rol heeft. De afzonderlijke projecten worden via de GRIP-rapportage, de Meerjarenprognose Grondexploitaties (hierna: MPG) en de voortgangsrapportages CID/Zuidwest/Binckhorst gerapporteerd.

Faciliterend grondbeleid: CID

• De Bellevuelocatie in het CID bestaat uit vier percelen aan de Bezuidenhoutseweg, het KJ-Plein en de Oranjebuitensingel. Voor deze locatie is het planuitwerkingskader (hierna: PUK) vastgesteld. Met de eigenaren van de locatie wordt in 2025 verkend hoe het plan tot ontwikkeling kan worden gebracht.
• De Waldorp Four is een locatie aan de Waldorpstraat ter hoogte van de MegaStores. Hier worden in de strook langs het spoor vier woongebouwen gebouwd, met in totaal 1.175 betaalbare woningen. In 2024 is de bouw gestart, die circa drie jaar gaat duren. De gemeente heeft hiervoor een anterieure overeenkomst gesloten.

Faciliterend grondbeleid: Zuidwest

• De Venen is een gebiedsontwikkeling van de Wijkontwikkelingsmaatschappij Den Haag Zuidwest en Hof Wonen, die na de vernieuwing circa 1.340 woningen en circa 700m2 BVO voorzieningen huisvest. Het jaar 2025 zal primair in het teken staan van afstemming van de planontwikkelingen van de deelprojecten en het voorlopig ontwerp voor de openbare ruimte.
• Aan de Schaloenstraat vindt herontwikkeling van ca. 570 appartementen plaats met ca. 224 appartementen in de sociale huur (Staedion) en ca. 340 in de vrije sector voor de woningcorporatie. Het jaar 2025 staat vooral in het teken van de oplevering van fase 1 en de (af)bouw van fase 2. Daarnaast wordt in 2025 ook gewerkt aan het ontwerp van de openbare ruimte rond het project en het aanbesteden van het gemeentelijke deel voor de herinrichting van de Hillenraadweg en Lichtenbergweg.

Faciliterend grondbeleid: Bestaande Stad

• In stadsdeel Haagse Hout: In stadsdeel Haagse Hout: Haag Wonen wil haar bezit in deze wijk grootschalig renoveren. Onderzocht wordt, of en zo ja er daarbij mogelijkheden zijn tot verdichten (Roggekamp, Diamanthorst-Robijnhorst). Er vindt een verkenning plaats van de globale kaders waarbinnen deze ambitie kan plaatsvinden. Bij een positieve verkenning wordt in 2025 aan een PUK gewerkt. De eigenaar van het winkelcentrum Mariahoeve werkt aan een plan voor het moderniseren en verduurzamen van het winkelcentrum. Het toevoegen van woningen is onderdeel van de ontwikkeling. In het PUK zullen de uitwerkingskaders worden neergelegd.”

• In stadsdeel Loosduinen: Na vaststelling van het PUK (Oude Haagweg 4-36) wordt de planvorming in 2025 verder uitgewerkt. De Verkenning Driehoek Loosduinen (RIS299347) is het uitgangspunt. Voor een goede inbedding van het gebouw in de omgeving wordt ook de openbare ruimte op het Colijnplein meegenomen in de planvorming. Bij de Oude Haagweg 4-36 wordt na vaststelling van het PUK (in 2024) en een anterieure overeenkomst verder gewerkt aan de planvorming en het openbare ruimteplan in 2025. In het kader van de ontwikkeling van het laatste deel in Vroondaal-Noord en Zuid IIB worden in 2024/2025 de te bouwen woningen in de verkoop gebracht. Daarna volgt het laatste deel van Zuid (IIA). Het Landschapspark Madestein fase 1.2 wordt in 2025 gerealiseerd en fase 2 wordt voorbereid (RIS311976 ).
• In stadsdeel Leidschenveen/Ypenburg: De gebiedsontwikkeling wordt in 2025 verder vormgegeven voor de GAVI-kavel. Voor deel 1a (waar de tramremise komt) wordt het definitief ontwerp verder uitgewerkt, inclusief de ontsluiting. De planvorming voor de remise-kavel (1a) en de rest van de GAVI-kavel (1b) vindt gecoördineerd plaats. Vandaar dat parallel wordt gewerkt aan de Nota van Uitgangspunten (hierna: NvU) voor het resterende deel (GAVI-kavel 1b) dat bestemd is voor een nieuw bedrijventerrein. De NvU wordt eind 2024/ begin 2025 bestuurlijk vastgesteld, waarna het ontwerp-omgevingsplan voor de GAVI-kavel volgt.

• In stadsdeel Scheveningen: Opstellen van het participatieplan voor de Saffier (Rusthoekstraat 38/ Scheveningseweg). De bestuurlijke besluitvormingsdocumenten worden naar verwachting begin 2025 aangeboden.

Voor faciliterend grondbeleid is in 2025 € 8,1 mln. aan lasten begroot, waar tegenover € 3,1 mln. baten staan. De kosten die de gemeente maakt voor initiatieven die niet binnen het geldende bestemmingsplan vallen, worden verhaald via een anterieure overeenkomst of een exploitatieplan. Gemeentelijke kosten bij initiatieven die wel binnen de planologische kaders of het bestemmingsplan passen, worden via leges verhaald.

Buitenruimte stadsontwikkeling

Met de activiteit stadsvernieuwing wil de gemeente Den Haag de leefomstandigheden van alle inwoners verbeteren, zodat ze zich kunnen ontplooien en deel kunnen nemen aan de samenleving. In 2040 wonen in Den Haag naar verwachting ongeveer 630.000 mensen, hetgeen 80.000 meer Hagenaars is dan in 2020.

De geplande groei vindt voornamelijk plaats binnen drie ontwikkellocaties: het Central Innovation District (CID) , Zuidwest en de Binckhorst . Met deze drie ontwikkellocaties kan voor de komende 20 jaar vanuit een samenhangende visie op wonen, leven, werken, groen, natuur, recreëren, gewerkt worden aan een toekomstbestendige stad. Daarnaast vinden op diverse andere locaties ontwikkelingen plaats ( Bestaande Stad ).

Het CID bevindt zich rond de drie grootste Haagse stations: Den Haag Centraal, Hollands Spoor en Laan van NOI. Het wordt een hoog stedelijk centrumgebied met 25.000 extra banen, 20.500 woningen en 1.000.000 m² kantoorruimte. Duurzaamheid en leefbaarheid zijn hierbij essentieel.

In Zuidwest wordt gewerkt aan een sterk, aantrekkelijk en veerkrachtig deel van de stad. Er komen ca. 10.000 nieuwe woningen, 6.500 woningen worden gesloopt en herbouwd, en 8.500 woningen worden gerenoveerd. Hierbij is het doel het verbeteren van de kwaliteit van woningen, woonkwaliteit en het woonplezier verbeteren, groen verbeteren, voorzieningen en economische functies toevoegen.

De Binckhorst , het voormalige industrie- en bedrijventerrein van 146 hectare, wordt omgevormd tot een gemengd woon en werkgebied met in de eerste fase 5.000 nieuwe woningen.

Omgevingsvisie
Op 1 januari is de omgevingswet ingegaan. De omgevingswet verplicht elke gemeente om een omgevingsvisie op te stellen. De omgevingsvisie vervangt diverse bestaande beleidsvisies en geeft een integrale visie met strategische hoofdkeuzes voor de fysieke leefomgeving voor de lange termijn. Het geeft een toekomstbeeld van Den Haag in 2050. In de omgevingsvisie worden talloze belangen afgewogen en samengebracht. In december 2020 is gestart met het proces tot vorming van een Haagse omgevingsvisie. Hierbij lag de nadruk op het creëren van een omgevingsvisie die functioneel was, met name een planologisch kader op hoofdlijnen zou bieden voor de huidige en toekomstige ontwikkelingen in de stad. In de Startnotitie omgevingsvisie Den Haag (RIS307081 ) zijn de verschillende stappen en deelproducten beschreven en in 2021 is vervolgens een hieruit voortvloeiend Ambitiedocument omgevingsvisie Den Haag(RIS309993 ) vastgesteld door het college, met daarin zes ambities voor 2050. In de 2023 (RIS316051 ) is de status en de inzet van de omgevingsvisie is gewijzigd naar een meer strategisch en sturend instrument voor Den Haag en de participatie is uitgebreid. In 2024 is veel tijd en aandacht besteed aan participatie met bewoners, ondernemers en andere stakeholders. De inzet is om in 2025 de Omgevingsvisie Den Haag te laten vaststellen door de raad.

Kwaliteitszorg stad en gebiedsontwikkelingen
In Q3 2024 zal het Team Stadsadviseurs (TSa) na benoeming door de raad, van start gaan.  Sinds 1 januari is de Adviescommissie Omgevingskwaliteit en cultureel erfgoed ingesteld als opvolger van de welstandscommissie. Samen met de gemeentelijke afdelingen en adviseurs wordt intensief samengewerkt aan het bereiken van de hoogst mogelijke kwaliteit.

Stadsvernieuwing: Gebiedsontwikkeling Central Innovation District (stadsdelen Centrum, Haagse Hout en Laak)
In het CID worden per deelgebied toekomstplannen gemaakt. Er worden per deelgebied vier soorten plannen gemaakt: de ontwikkelvisie, het beeldkwaliteitsplan, de ontwikkelstrategie en het buitenruimteplan. Een ontwikkelvisie beschrijft de ruimte, kwaliteit en de knelpunten die er nu zijn en de ambities voor de toekomst van het gebied. Een beeldkwaliteitsplan beschrijft het toekomstige karakter van de omgeving. Hierin staat hoe de gebouwen (architectuur) en de openbare ruimte eruit moeten zien. Een ontwikkelstrategie beschrijft hoe de gemeente een ontwikkeling gaat uitvoeren. Hierin staan de middelen die de gemeente inzet om een deelgebied te kunnen ontwikkelen. Een buitenruimteplan beschrijft het toekomstige karakter van de openbare ruimte. Hierin staat in grote lijnen hoe de buitenruimte wordt gebruikt, onderhouden en beheerd.

Het gaat om de volgende deelgebieden (in de genoemde RIS-nummers is meer informatie hierover te vinden):

• Deelgebiedsontwikkeling Laakhavens Hollands Spoor (Laak)
  Zie RIS311821 voor de ontwikkelvisie en RIS319121 voor het Beeldkwaliteitsplan. Het buitenruimteplan en de ontwikkelstrategie worden in 2025 aan de raad aangeboden. Na vaststelling van de onderdelen van het toekomstplan door de raad worden de bouwplannen op projectniveau verder uitgewerkt. De ambities voor het gebied Haagvlietpoort zijn vastgelegd in de NvU Haagvlietpoort (RIS301941 ) en bestaat uit verschillende projecten. Aan de Laakhavenzijde van station Hollands Spoor wordt gewerkt aan de gebiedsontwikkeling HS Kwartier (RIS301942 ).
• Deelgebiedsontwikkeling Den Haag Centraal en Schedeldoekshaven (Centrum)
  De gemeente wil in dit gebied een levendig en gemengd programma maken waarbij wonen, overheid en bedrijfsleven elkaar versterken en van elkaar profiteren. De ambities staan omschreven in de ontwikkelvisie Den Haag Centraal die in 2024 is opgesteld (RIS318431 ). Vervolgens wordt de ontwikkelstrategie evenals het buitenruimteplan voor de omgeving van het Centraal Station opgesteld, om medio 2025 te worden vastgesteld. Vanwege de vele gezamenlijke belangen wordt met het Rijksvastgoedbedrijf samengewerkt aan de verdere planvorming van dit gebied. In 2025 wordt verder gewerkt aan de ontwikkeling aan de Schedeldoekshaven in het verlengde van de ontwikkelstrategie Den Haag Centraal.
• Deelgebiedsontwikkeling Beatrixkwartier / Bezuidenhout- west (Haagse Hout)
  Het Beatrixkwartier wordt verder vergroend. Daarnaast wordt de mogelijkheid geboden om het gebied intensiever te bebouwen door woningen, kantoren en voorzieningen toe te voegen. In 2025 wordt de ontwikkelvisie aan de raad aangeboden en wordt het beeldkwaliteitsplan opgesteld.
• Deelgebiedsontwikkeling Laan van NOI/IT Security Campus (Haagse Hout)
  In 2025 vindt de besluitvorming plaats over de ontwikkelvisie Laan van NOI. Er wordt gestart met de andere onderdelen van het toekomstplan, zijnde het beeldkwaliteitsplan, de ontwikkelstrategie en het buitenruimteplan. De eerste fase van de gebiedsontwikkeling start met het voorlopig ontwerp voor de buitenruimte. Het voorlopig ontwerp wordt begin 2025 ter vaststelling aan de raad aangeboden.

De ambities voor de business case eerste fase gebiedsontwikkeling Laan van NOI zijn vastgelegd in het raadsvoorstel “Investeren in een nieuw stationsomgeving Laan van NOI” (RIS318148 ).

Stadsvernieuwing: Gebiedsontwikkeling Binckhorst (Stadsdeel Laak)
Doorontwikkeling Binckhorst - Omgevingsplan 2.0
Het Omgevingsplan 2.0 is nodig om een verdere transformatie van de Binckhorst naar een integrale stadswijk met een goede mix van wonen, werken, groen en voorzieningen mogelijk te maken. Toevoeging van woningen en aanleg van een Hoogwaardige Openbaarvervoerlijn is hiervoor noodzakelijk. Doel is een robuuste stadswijk die door middel van de HOV goed is ingebed in de stad en regio. Om 5.000 tot 7.500 extra woningen met alle bijbehorende (maatschappelijke) voorzieningen, openbare ruimte en werkgelegenheid te kunnen toevoegen en de HOV te kunnen realiseren, is een gewijzigd omgevingsplan (zgn. omgevingsplan 2.0) nodig. Dit proces is gestart door het opstellen van een Gebiedsvisie die naar verwachting in Q1 2025 aan de raad wordt voorgelegd. De Gebiedsvisie wordt aansluitend in 2025 vertaald naar het Omgevingsplan 2.0. In de Binckhorst lopen we vooruit op de Omgevingsvisie Den Haag en de daarbij op te stellen producten (omgevingsplan ed.). Te zijner tijd wordt de benaming van de producten van de Doorontwikkeling Binckhorst (Ontwikkelstrategie (bestaande uit Gebiedsvisie en Ontwikkelkader) en Omgevingsplan 2.0) in overeenstemming gebracht met de bij de omgevingswet en in de gemeente gehanteerde terminologie.
In 2025 worden de projecten die binnen de gebruiksruimte van het vigerend omgevingsplan 1.0 gerealiseerd kunnen worden, voortgezet of gestart. Daarnaast wordt ingezet op een versnelling van een aantal voorzieningen en het toevoegen/inrichten van openbare ruimte.

Stadsvernieuwing: Gebiedsontwikkeling Zuidwest
In 2023 is de Structuurvisie Zuidwest door de Raad vastgesteld. In 2025 worden de maatregelen uit de structuurvisie verder vormgeven in een Uitvoeringsplan. In dit Uitvoeringsplan wordt bepaald welke maatregelen op korte termijn worden aangepakt, om gefaseerd uitvoering te geven aan de ambities uit de Structuurvisie. Verder wordt beoogd in 2025 een eerste gebiedsvisie (de Gebiedsvisie Morgenstond) vast te stellen.

In 2025 worden diverse projecten gestart of voortgezet. Als in 2024 door de gemeente besloten wordt tot bouw van woonunits en de aanpassing van de buitenruimte van de Genemuidenstraat 208, wordt dit in 2025 gestart. Ook wordt dan het toekomstplan, inclusief verduurzaming en kostendekkende exploitatie, opgeleverd. Daarnaast zijn er gebiedsontwikkelingen/projecten bij Melis Stokelaan/Leggelostraat/ Coevordenstraat (MeLeCo), Loevesteinlaan 355 Florence, Knoop Moerwijk, Bedrijventerrein ZKD en Apeldoornselaan/Dierenselaan Theresiakerk. De gebiedsvisie voor de Uithof wordt in 2025 inhoudelijk afgerond.

Stadsvernieuwing: Bestaande stad

• I n stadsdeel Scheveningen zijn verschillende ontwikkelingen gaande. Eind 2024 zijn de uitgangspuntenbrief en visie voor de vernieuwde Pier besproken in de raad. In 2025 is de eigenaar voornemens voorbereidingen te treffen voor de renovatie en herontwikkeling. Met United Fish Auctions (UFA) worden de plannen verder uitgewerkt en getoetst op ruimtelijke en financiële haalbaarheid. Bij integrale haalbaarheid worden eind 2025/begin 2026 de benodigde (concept) uitwerkings- en realisatieovereenkomsten gesloten, waarin de verplichtingen van UFA en gemeente worden vastgelegd. Verdere uitwerking en haalbaarheidstoetsing vinden plaats. In het voormalige schoolgebouw aan de Zeezwaluwstraat worden zestien sociale huurwoningen gerealiseerd, mede dankzij een bijdrage uit de startbouwimpuls (SBI). De ruimtelijk-programmatische Verkenning Internationale Zone/WorldForum is in 2024 uitgevoerd als uitwerking van de Gebiedsvisie 2019 voor het deelgebied WorldForum. In 2025 start een traject gericht op planologische uitwerking, vastgoedstrategie, afstemming met (internationale) stakeholders en participatie met bewoners en bedrijven in dit deelgebied.
• In de stadsdeel Loosduinen zijn diverse ontwikkelingen gaande. Voor de locaties Monsterseweg- Parnassia Bloemendaal en Rosenburg start in 2025 (nadere) planvorming, op basis van het in 2024 vastgestelde PUK Bloemendaal en de samenwerkingsovereenkomst i.h.k.v. de woningbouwafspraken Parnassia. Bij het project Boylestraat wordt gewerkt aan een uitgifteovereenkomst tussen gemeente en Haag Wonen. De start van de bouw is beoogd in 2025, met oplevering en eerste bewoning in 2026. Verder worden de plannen voor Kijkduin Binnen-Hoek Wijndaelerweg voor de bouw van woningen (sociaal) en de realisatie van openbare parkeerplaatsen verder uitgewerkt.
• In stadsdeel Leidschenveen/Ypenburg wordt in 2025 voor de A4 Vlietzone een integrale gebiedsvisie met planMER opgesteld, als basis voor een nieuw omgevingsplan. Voor het project Henri Faasdreef Wandelganger heeft in 2024 visievorming plaatsgevonden. Eind 2024 wordt duidelijk of het plan kan worden uitgevoerd in 2025. Voor het project Henri Faasdreef Woonwagenlocatie is er in 2025 planvorming en vergunningverlening voor de verplaatsing naar een nieuwe locatie.
• In stadsdeel Laak wordt in de Schaapherderstraat door Hof Wonen gewerkt aan een plan ter verbetering van de woonkwaliteit op basis van de  PUK.
• In stadsdeel Haagse Hout heeft het project Isabellaland als doel de woonwagenlocatie uit te breiden (RIS318914) Hiermee samenhangend wordt gewerkt aan een ontwerp voor de openbare ruimte en versterken van de ecologische hoofdstructuur. Start bouw is naar verwachting in 2026. Voor Mariahoeve wordt in 2025 een ambitiedocument voorgelegd aan de gemeenteraad. Hierna zal het ambitiedocument input zijn voor een nieuwe gebiedsvisie voor Mariahoeve. Aan de Hofzichtlaan-Het Kleine Loo wordt gewerkt aan een plan voor ca. 55 woningen (sociale huur). In 2025 zal het projectdocument met grondexploitatie ter besluitvorming worden voorgelegd.

Voor stadsvernieuwing is in 2025 € 34 mln. aan lasten begroot, waar tegenover € 5,8 mln. baten staan. De lasten betreffen werkzaamheden voor projecten door o.a. het Grondbedrijf (o.a. beleid, taxaties), Stedenbouw en Planologie (o.a. programmeringsvraagstukken, locatieverkenningen), Beheersing Projecten, maar ook werkzaamheden voor buitenruimte en duurzaamheidsprojecten en voor de omgevingsvisie Den Haag. Daarnaast betreft dit werkzaamheden in de gebieden voor het opstellen van ontwikkelvisies, beeldkwaliteitsplannen, ontwikkelstrategieën en buitenruimteplannen.
Daarnaast worden in de gebieden voor de voorbereiding / programmering / inrichting van de openbare ruimte en voor de cofinanciering van de betreffende rijksmiddelen middelen ingezet vanuit de reserves voor gebiedsontwikkeling (Verhogen kwaliteit in Gebiedsontwikkeling en sociale woningbouw en grote projecten) en toegekende specifieke uitkeringen Woningbouwimpuls. In het raadsvoorstel ‘Bestedingsvoorstel Enecomiddelen verhogen kwaliteit in gebiedsontwikkeling en sociale woningbouw (RIS309924) ’ zijn per gebied voorstellen gedaan over de bestemmingsdoelen, inzet en verdeling van deze middelen in de periode 2021 –2025.

Voor buitenruimte stadsontwikkeling wordt er € 1,040 mln. beschikbaar gesteld voor de herinrichting van de kasteeltuin en openbare ruimte.

We zetten ons in op voldoende woningen, betaalbaar wonen, eerlijke kansen op een woning en op prettig wonen en sterke wijken. Dit doen we door verschillende acties en maatregelen in te zetten rondom de 4 speerpunten (1) het uitbreiden van de woningvoorraad, betaalbaar bouwen, (2) passende huisvesting voor verschillende doelgroepen, (3) toekomstbestendige woningvoorraad en (4) vitale wijken.   

In 2025 zetten we concrete stappen om de volgende doelen te bereiken:

Betaalbaar bouwen en woningvoorraad uitbreiden

• Voor dit jaar is de verwachting dat circa 3.000 woningen in aanbouw worden genomen. De ambitie van het college is om elk jaar 4.000 woningen toe te voegen aan de voorraad, zoals geformuleerd in de concept Woonvisie 2040, gebeurt dit middels nieuwbouw en splitsing en optopping in de bestaande voorraad. De verwachting is dat het aantal toevoegingen de komende jaren gestaag toeneemt naar 4.000 woningen per jaar.

• Urgentieprogramma betaalbare woningbouw: De ambitie is om 4.000 woningen per jaar te bouwen, waarvan een groot deel betaalbaar is. Dit om ook voor huishoudens met een lager of middeninkomen meer aanbod te creëren.De komende tijd gaan we door met het Urgentieprogramma betaalbare woningbouw (RIS305713 ).
• Innovatieve woonvormen: Bijdragen aan een diverse, leefbare en inclusieve stad. Een verscheidenheid aan woonvormen stimuleert ontmoeting, eigenaarschap en verbinding en geeft kleur aan onze stad. Het doel is het toevoegen van ten minste 100 van deze woonplekken uit particulier initiatief per jaar (exclusief inspanning corporaties). (RIS316966 )
• Samenwerking partijen: Met corporaties en huurdersorganisaties stellen we prestatieafspraken op. Daarnaast gaan we ook aan de slag met een (tripartite) meerjarige raamovereenkomst. Ook gaan we door met de Haagse Tafel Wonen en het platform met particuliere verhuurders. Verder gaan we door met de samenwerking met de G4 + Eindhoven, de VNG en regiogemeenten.
• Gebiedsadvisering woningbouw: De kwantitatieve en kwalitatieve woningbouwambities dienen te landen in de verschillende gebieden. Elk gebied heeft hierbij een andere dynamiek en een andere opgave. Per gebied wordt gebiedsadvisering toegepast, zodat het beleid en de ambities op de juiste manier worden vertaald naar ontwikkelingen in de stad.
• Actualisatie nota voorraadbeleid: In de ontwerp woonvisie (RIS318961 ) is opgenomen dat we naast inzet op nieuwbouw ook de bestaande woningvoorraad willen inzetten waardoor we op korte termijn meer woningen kunnen toevoegen. Dit gaan we onder andere doen door te onderzoeken hoe we extra woonruimte in de stad kunnen creëren via het optoppen van bestaande complexen, inzetten op extra kamerbewoning en het verkennen van de mogelijkheden om onder voorwaarden bouwkundig splitsen te versoepelen.

Passende huisvesting voor verschillende doelgroepen

• Opstellen woonzorgvisie: We stellen samen met zorg- en welzijnspartijen een woonzorgvisie op. Deze geeft inzicht in de omvang van de opgaven op het gebied van wonen, welzijn en zorg in Den Haag. Het is erop gericht dat aandachtsgroepen (met-en zonder zorgbehoefte) kunnen wonen in een voor hen geschikte woning en dat de zorg en ondersteuning toegankelijk blijft. Het belangrijkste uitgangspunt daarbij is dat zij op basis van zo veel mogelijk eigen regie, zo lang mogelijk gezond en zelfstandig kunnen blijven participeren in de samenleving. De woonzorgvisie is tevens input voor het maken van prestatieafspraken met onze partners over wonen, welzijn en zorg.
• Doorbraakplan : Samen met de partners werken we aan de uitvoering en intensivering van het Doorbraakplan (RIS310115 ) Tot en met 2026 staat de oplevering gepland van 237-252 woonplekken voor statushouder, mensen die uitstromen uit de maatschappelijke opvang, jeugdzorg en beschermd wonen, worden toegevoegd in de komende jaren. Daarnaast zijn 293 woonplekken in ontwikkeling, maar de realisatie daarvan is op dit moment nog niet zeker.  
• Beleid woonwagenbewoners: Met de concept Nota Haags Woonwagenbeleid (RIS316679 ) zetten we ons actief in om te voorzien in de woonbehoefte van deze groep. In de komende 5 jaar gaan we conform gerechtelijke uitspraak- standplaatsen toevoegen door bestaande locaties uit te breiden en één of twee nieuwe kleinschalige woonwagenlocaties te realiseren. Dit wordt verder uitgewerkt.
• Studenten: Tot 2026 is de bestaande ambitie om 3.000 studentenwoningen toe te voegen. Eventuele groei daarna wordt verder in de bestaande woningvoorraad opgevangen, onder meer via verruiming van het beleid rondom kamerbewoning.
• Huisvesting statushouders: In het kader van de taakstelling vanuit het Rijk blijven we statushouders huisvesten via directe bemiddeling en doen dit primair in samenwerking met corporaties. Dit nemen we op in de prestatieafspraken. Om de druk te minimaliseren, voegen we ook extra woningen toe buiten de corporatievoorraad, bijvoorbeeld via het Doorbraakplan.
• Arbeidsmigranten: Uitvoering geven aan het programma Arbeidsmigratie in goede banen (RIS316674 ).
• Dak- en thuisloze mensen: Uitvoering geven aan het beleidskader Aanpak dakloosheid Den Haag geeft thuis (RIS316085 ).
• Urgenties: De huidige werkwijze voor urgentieverklaringen wordt doorgezet. Onderdeel hiervan is dat we in specifieke gevallen persoonsgericht maatwerk bieden. De aankomende Wet versterking regie volkshuisvesting zal ervoor zorgen dat meer doelgroepen recht hebben op een urgentieverklaring. Met de nieuwe Huisvestingsverordening beogen we dit in evenwicht te doen met de slagingskans voor regulier woningzoekenden en met oog voor een evenwichtige woningtoewijzing in de stad in het kader van de leefbaarheid en herstelkansen van mensen.
• Huisvestingsvergunning: We gaan door met de huisvestingsvergunning voor woningen met maximaal 185 punten of een huurprijs tot € 1.116,85.
• Huisvestingsverordening: De huisvestingsverordening biedt de juridische grondslag voor te nemen maatregelen om onevenwichtige effecten van schaarste aan woonruimte te bestrijden. De huidige huisvestingsverordening zal worden aangepast. Na de uitwerking van de opgenomen ambities uit de nieuwe woonvisie zal de wijziging van de huisvestingsverordening Den Haag plaatsvinden.

Toekomstbestendige woningvoorraad

• VvE balie: De VvE balie helpt eigenaren van appartementen met gratis advies over onderhoud, verduurzaming en het organiseren van het bestuur  van de Vereniging van Eigenaren . Het VvE-beleid wordt de komende tijd geactualiseerd en versterkt.
• Gezond en veilig wonen : We zijn aan de slag gegaan met het thema Gezond en Veilig Wonen. Er wordt gewerkt aan een Actieplan Gezond & Veilig Wonen. Hiermee zetten we stappen om te zorgen dat inwoners een gezonder en veiliger binnenklimaat in hun woning krijgen. Dit actieplan gaat zich richten op vocht- en schimmelproblematiek, brandveiligheid en loden leidingen. Het wordt in Q4 van 2024 gepresenteerd, in de loop van 2025 wordt het geëvalueerd. Aan de hand hiervan kijken we wat passende vervolgstappen hierop zijn om te zorgen dat we een grotere groep inwoners nog beter kunnen ondersteunen met een gezonde en veilige woning. Daarnaast intensiveren we de Haagse aanpak vocht en schimmel voort, om te zorgen dat zoveel mogelijk woningen zonder vocht- en schimmelproblemen komen te zitten. Dit doen we samen met de GGD en een aantal woningcorporaties. De opdracht van de vocht- en schimmelexpert, een belangrijk onderdeel van de Haagse aanpak, loopt in 2024 af, maar wordt vanaf 2025 verlengd (RIS319349 ).

Ook de EFG aanpak: jaarlijks 10.000 woningen opknappen en isoleren (RIS314778 ), de aanpak energiearmoede (RIS318694 ), de Haagse Daken Aanpak (RIS316092 ) en het project Woningverbetering Verkeersgeluid (RIS318624 ) dragen bij aan een toekomstbestendige woningvoorraad. Achterstallig onderhoud ontstaat over een langere tijd en is niet snel en eenvoudig op te lossen.  Het college werkt onder de noemer stadsrenovatie op verschillende manieren aan verbetering van de woningvoorraad. we ondersteunen eigenaar-bewoners en (kleine) VvE’s met onderhoud en verduurzaming via Hou van je Huis en de VvE-balie, we beschermen huurders en versterken hun positie via onder andere de wet goed verhuurderschap en de Huurbalie en we zorgen voor extra inzet van de Haagse Pandbrigade. Ook verkent het college manieren voor nog forser ingrijpen zoals de inzet van woningcorporaties, een wijkontwikkelingsmaatschappij of de gemeente voor beheer of overname van woningen waar het helemaal mis gaat of mis dreigt te gaan.

Vitale wijken

• Goed verhuurderschap & verhuurvergunning: Ongewenst gedrag van verhuurders willen we voorkomen, zoals te hoge borg vragen, oneerlijke servicekosten rekenen, discrimineren en bedreigen. Wanneer huurders zich niet aan de regels van de Wet goed verhuurderschap houden kan de gemeente een waarschuwing of boete geven. Huurders kunnen ongewenst gedrag van verhuurders melden. Bij verhuringen van particuliere huurwoningen in de wijk Transvaalkwartier Midden en Zuid en Laakkwartier Oost en West is de verhuurvergunning nodig (RIS315495 ). De komende periode gaan we deze maatregel evalueren en afhankelijk van de uitkomsten, voeren we aanpassingen door. We starten met het handhaven op te hoge huurprijzen op grond van de Wet betaalbare huur.
• Leegstand: Hoewel de leegstand in onze stad relatief gering is, is het gezien de grote woningnood belangrijk om leegstaand vastgoed doelgericht te benutten. Het doel is om de leegstand in Den Haag effectiever aan te pakken. (RIS318192 ) 
• Huurbalie en het huurteam: De huurbalie en het huurteam helpen en adviseren huurders van particuliere huurwoningen over vragen rondom de huur, het huurcontract, onderhoud en energiebesparing (RIS 309473 ). Het huurteam helpt huurders met een huurprijscheck en bij een procedure bij ernstig achterstallig onderhoud. Met de ondersteuning en advisering vanuit het huurteam en de huurbalie willen we de positie van huurders verbeteren. De komende tijd zetten we de huurbalie en het huurteam versterkt voort.
• Proceskostenfonds: We zijn gestart met een proceskostenfonds op om huurders te ondersteunen wanneer het gaat om onterechte kosten die zij gemaakt hebben (sleutelgeld, contractkosten, verhuurkosten en/of hoge administratiekosten) maar ook rondom duurzaamheid in brede zin. Op deze manier ondersteunen we huurders actief bij hun huurrecht.

Ook het toezicht houden en handhaven op het naleven van regels ter voorkoming onveilige situaties, achterstallig onderhoud en over bewoning zijn onderdeel van vitale wijken. Zie hiervoor de activiteit toezicht en handhaving wonen.

De kosten voor wonen en bouwen bedragen € 25,7 mln. Deze kosten betreffen projectgelden, verplaatsing Energiestraat, uitbreiding woonwagenplekken, personeelskosten e.d.

Verschillende projectgelden, verplaatsing Energiestraat, uitbreiding woonwagenplekken e.d.   € 9,8 mln.
Strategische advisering, externe betrekkingen, lobby, portfoliomanagement en onderzoek   € 5,1 mln.
Huisvesting bijzondere doelgroepen:                     € 3,5 mln.
Woningmarkt strategie:                           € 2,4 mln.
Huisvestingvergunning & urgenties:                     € 1,7 mln.
Onderhoud & verduurzaming woningvoorraad (VVE / Huurbalie / huurteam):      € 1,5 mln.
Huisvestingskosten statushouders                         € 0,3 mln.
Overig:                                 € 1,4 mln.

Een veilige, leefbare en aantrekkelijke woonomgeving voor al onze inwoners. De Haagse Pandbrigade speelt een rol door toezicht en controles uit te voeren en naleving van regels over de veiligheid, kwaliteit en het gebruik gebouwen te bevorderen en waarborgen. We zetten specifiek in op:

• Aanpak excessen : Ernstige misstanden en veiligheidsproblemen hebben topprioriteit.
• Bescherming woningvoorraad : Een focus op behoud en goed gebruik van woningen.
• Aanpak overlast en leefbaarheidsproblematiek: Concentratie van capaciteit in gebieden met gestapelde problematiek.
• Kwaliteit en betaalbaarheid woningen : Goede en betaalbare woningen met gebruikmaking van nieuw en oud wettelijk instrumentarium hiervoor.

Dit zijn de doelen zoals omschreven in Handhaven met Ambitie (RIS 306210 ).

Jaarlijks wordt er voor alle taken binnen toezicht, handhaving en wonen een uitvoeringsplan vastgesteld als onderdeel van het Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving (VTH) Jaarplan. Hierin staan onze activiteit en taken omschreven, waarmee we bovenstaande doelen willen bereiken.

• Bij het juist gebruik van gebouwen wordt ingezet op : De Wet goed verhuurderschap, de opkoopbescherming, de Wet betaalbare huur, de huisvestingsvergunning, tegengaan ander gebruik van woningen, niet-vergunde kamerbewoning en te intensief gebruik van woningen.

Dat doen we door : Controleren van meldingen, data gedreven werken (met inachtneming van privacyregels), deelname aan gebiedsaanpakken en integrale controles.

• Bij de staat van de gebouwen zelf wordt ingezet op : Omgevingswet met bijbehorende besluiten en Omgevingsplan.

Dat doen we door : Controleren van meldingen, benoemen van opgaven bij bepaalde gebouwen (kiosken, monumenten en energielabel C voor kantoren), inzet van drones om minder woningen te hoeven betreden en deelname aan gebiedsaanpakken. Bij de afdeling Vergunningen en Toezicht wordt ook toezicht gehouden op evenementen, bepaalde gebruiksmeldingen en tijdelijke bouwwerken (zoals strandtenten).  

• Kosten voor toezicht en handhaving      € 10,9 mln.
  • Dit omvat de kosten voor opleiding en digitalisering, toezicht-acties, nemen van handhavingsbesluiten, registratie en uitzetten van meldingen, afhandeling bezwaar en beroepszaken en het invorderingsproces. Daarnaast bevat dit onderhoudskosten voor woonwagens.
• Verwachte baten van toezicht en handhaving   € 1,2 mln.
  • Dit omvat inkomsten uit boetes en invorderingen last onder dwangsom.
• Verwachte huurbaten woonwagens      € 0,4 mln.

Het bezit van strategisch vastgoed is een grondinstrument waarmee de gemeente kan sturen op het realiseren van (maatschappelijke) doelstellingen in het ruimtelijke domein. Het betreft gronden en/of panden die nog geen onderdeel zijn van definitieve ontwikkelingen. We optimaliseren de verhuurbaten en de lasten zoals afschrijving, rente, onderhoud en beheer met als doelstelling om daar waar mogelijk tenminste kostenneutraal te exploiteren. Exploitatiesaldi worden verrekend met de reserve Strategisch vastgoed stadsontwikkeling.

In 2025 houden we de bestaande voorraad strategisch vastgoed in stand, waarbij in de periode tot ontwikkeling de gemeente het strategisch bezit kan inzetten om tijdelijk initiatieven op te vangen, mits de initiatieven passen binnen de kaders van de herontwikkeling. Wanneer er geen nut of noodzaak meer is voor de gemeente om locaties onder strategisch bezit of andere beleidsterreinen in portefeuille te houden, kan het wenselijk zijn om over te gaan tot verkoop.   

Voor begrotingsjaar 2025 zijn de baten (€ 4,4 mln.) en -lasten (€ 4,4 mln.) van bestaand bezit geraamd.

Zorg dragen dat bouwen binnen de wettelijke en inhoudelijke kaders plaatsvindt, door de kwaliteit en veiligheid van de te realiseren bouwprojecten te borgen. We dragen op deze manier bij aan het realiseren van een aantrekkelijke stad. Op 1 januari 2024 zijn de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (hierna: Wkb) in werking getreden. De Omgevingswet introduceert een nieuw kader voor het beheer van de fysieke leefomgeving. Het doel van deze wet is het makkelijker maken voor burgers en bedrijven om ruimtelijke projecten te starten. De Wkb heeft als doel om de kwaliteit van de bouw in Nederland te verbeteren. Onder de Wkb wordt de vergunningplicht voor bepaalde bouwwerken vervangen door een meldingsplicht en wordt het toezicht op de bouw uitgevoerd door een onafhankelijke private partij, bekend als kwaliteitsborging.

Het realiseren, behouden en verbeteren van de gebouwde omgeving. We doen dit onder andere door een integrale beoordeling voor een veilige en gezonde fysieke leefomgeving, door kaders van de omgevingsvisie en het omgevingsplan. In de nieuwe ruimtelijke plannen worden gebieden integraal benaderd. Met als uitgangspunt ‘wat kan wel’ in plaats van ‘wat mag niet’.
We handelen beginsel- en vergunningsaanvragen af voor:

• (Technische) bouwactiviteiten en sloopactiviteiten
• Omgevingsplanactiviteiten
• Activiteiten wijzigen monument

De lasten op deze activiteit bestaan uit:

• € 24,0 mln. voor het in behandeling nemen, toetsen, het besluiten en toezicht houden op vergunningsaanvragen:
  • € 23,3 mln. Ambtelijke inzet
  • € 0,7 mln. Overige kosten derden
• € 2,0 mln. voor het in behandeling nemen, toetsen, het besluiten en toezicht houden op meldingen:
  • € 1,7 mln. Ambtelijke inzet
  • € 0,3 mln. Overige kosten derden
• € 0.8 mln. Beroep en bezwaar       
  • € 0,7 mln. Ambtelijke inzet
  • € 0,1 mln. Overige kosten derden

De baten betreffen:

• € 30,5 mln. Leges en invorderingskosten omgevingswet vergunningen

De gemeente Den Haag draagt bij aan de ontwikkeling en het beheer van een veilige, gezonde en duurzame leefomgeving voor alle inwoners van Den Haag. Die leefomgeving moet toekomstbestendig en veerkrachtig zijn. We werken in nauwe samenwerking en samenspraak met inwoners, bedrijven en collega's aan het opstellen en bijhouden van het omgevingsplan dat daarbij hoort. Het omgevingsplan stelt de (noodzakelijke) regels die horen bij de doelen en ambities die de raad formuleert voor de fysieke leefomgeving in de omgevingsvisie.

Door de inwerkingtreding van de Omgevingswet heeft elke gemeente één omgevingsplan, dat in aanvang bestaat uit alle bestemmingsplannen. Toegewerkt moet worden naar één integrale geharmoniseerde set van regels voor het hele grondgebied (gereed 2032). De omgevingsvisie is de basis voor die set van regels. Het opstellen van zowel visie als plan gaat gepaard met intensieve betrokkenheid van inwoners, bedrijven en maatschappelijke organisaties.

In 2025 zetten we concrete stappen om deze doelen te bereiken:

• Finaliseren omgevingsvisie Den Haag 2050 en opzet omgevingsplan:
  • In Q2 2025 willen we de omgevingsvisie vaststellen na een intensief participatieproces met inwoners en belanghebbenden. De omgevingsvisie is de basis voor het omgevingsplan.
  • In 2025 publiceren we een standaardbibliotheek van regels waarmee we gebieds- en themagewijs het omgevingsplan opbouwen tot 2032
  • Organiseren van werkbesprekingen en participatiebijeenkomsten in de eerste helft van 2025 om input te verzamelen en te verwerken.
• Nog lopende bestemmingsplannen (plannen die voor 1 januari 2024 in ontwerp ter inzage zijn gelegd) ronden we af.
• We wijzigen het omgevingsplan dat we van rechtswege hebben sinds 1 januari 2024 ten behoeve van het realiseren van projecten.
• We zetten het programma Omgevingswet door met de focus op dienstverlening, monitoring en evaluatie van de beleidscyclus en doorontwikkeling van het Digitaal Stelsel Omgevingswet. De samenhang van de kerninstrumenten uit de Omgevingswet wordt vormgegeven en er worden trainingen en opleidingen georganiseerd om medewerkers effectief te laten werken onder de Omgevingswet.

• (Programma) Omgevingsplan             € 2.4 mln. (lasten)
  • Betreft inzet apparaat en licentiekosten
• Programma Omgevingswet                    € 2.4 mln. (lasten)
  • Betreft inzet voor implementatie Omgevingswet vanuit het programmateam
• Programma Omgevingswet, onttrekking uit reserve           -/-    € 2.4 mln. (baten)
  

We willen de wettelijke taken met betrekking tot geo-informatie naleven door nauwkeurige en actuele gegevens in te winnen, te beheren en beschikbaar te stellen. Daarnaast streven we naar de doorontwikkeling van een digitale spiegelstad en leggen we een solide basis voor data-gedreven werken conform de gemeentelijke datastrategie (RIS305091 ) . Deze solide basis omvat het goed beheren van de basisregistraties en kernregistraties. Verder omvat het regels en procedures voor het beheer en de kwaliteit van data, training en opleiding voor medewerkers, en de juiste applicaties om data te visualiseren. Dit stelt ons in staat om betere beslissingen te nemen, de efficiëntie te verhogen en de dienstverlening te verbeteren.”

De invoering van de Omgevingswet en de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen hebben gevolgen voor de bijhoudingsprocessen van geo-informatie. Dit heeft zowel structurele als tijdelijke effecten. We blijven de wettelijke geobasisregistraties daarom ontwikkelen. Dit doen we door nieuwe inwinningstechnieken te gebruiken en het integraal bijhouden verder door te voeren in lijn met het landelijk programma Zicht op Nederland. We verbeteren het inwinnen en ontsluiten van 3D-gegevens, streven naar een landelijke standaard voor 3D-objecte nregistratie, en integreren 3D-ervaringen in het Haagse programma Digitale Spiegelstad. Het Datalab, dat geo-informatie uitwisselbaar maakt, wordt verder versterkt. We verbeteren het WebGIS-platform.

De kosten voor de activiteit kernregistraties hebben betrekking op het beheren en bijhouden van een aantal wettelijke registraties en benodigde applicaties. Daarnaast blijven wij totaal driedimensionaal en geo-informatie door ontwikkelen.